|
Zdolność
do wysiłków o charakterze siłowym jest u młodocianych zwłaszcza u
dzieci w znacznym stopniu ograniczona na skutek właściwości rozwojowych.
Nie zakończony rozwój układu kostno-więzadłowego oraz nerwowo-mięśniowego
nie pozwala na postawienie rozwijającemu się organizmowi maksymalnych
wymagań.
Ograniczenia te nie powinny jednak wpłynąć na zaniechanie kształtowania
tej zdolności w toku rozwoju organizmu, w tym również wieku dziecięcym.
Dotyczy to szczególnie kształtowania siły tych
mięśni, które wykazują najniższe właściwości funkcjonalne (min. mm.
tułowia, kończyn górnych). Zwraca się również uwagę, że wzmocnienie
odpowiednich mięśni wpływa korzystnie na kształtowanie kręgosłupa jako
elementu podporowego, a tym samym na postawę ciała.
W kształtowaniu siły na
pierwszych etapach rozwoju somatycznego siłę maksymalną kształtujemy za
pomocą ćwiczeń wymagających pokonywanie oporów własnego ciała, oporu
współćwiczącego, czy też średniej wielkości obciążeń dodatkowych.
Dodatkowe obciążenie nie powinno przy tym przekroczyć, u dzieci do 10
roku życia 1/3 masy ciała, a od 13 roku życia 1 masy ciała. Dopuszcza się
tylko niewielką (1-3) powtórzeń w serii.
Specjalne ćwiczenia siłowe
stawiają organizmowi duże wymagania i mogą wpłynąć hamująco na wzrost
kości. Przemawia to za tym, aby maksymalnych i intensywnych specjalnych
obciążeń siłowych skierowanych na szybki rozwój tej zdolności nie
rozpoczynać przed okresem pełnego ukształtowania kośćca tzn. przed 17
rokiem życia. Decydujący wpływ mają tu jednak osobowe właściwości
rozwojowe.
Wzrost siły przebiega równolegle
do wzrostu cech morfologicznych oraz fizjologicznych. Wcześnie dojrzewający
chłopcy wykazują wczesny skok rozwojowy siły, natomiast późno dojrzewający
- odpowiednio później.
W przedziale wieku 7 - 14 lat poziom siły nie wykazuje dużego zróżnicowania
ze względu na płeć.
Począwszy od 13 - 14 roku życia u chłopców następuje dynamiczny
przyrost siły, natomiast u dziewcząt obserwuje się stabilizacje, a
niekiedy nawet i regresję. U młodzieży przed pokwitaniem zdolność zwiększania
siły przez stosowanie ćwiczeń nie zależy od płci. W okresie pokwitania
zdolność ta zwiększa się znacznie u chłopców, maksimum jej osiągają
mężczyźni w grupie 20 - 30 lat.
W wieku 12 - 16 lat występują najbardziej sprzyjające przesłanki dla
rozwoju siły mięśniowej w związku z dynamicznym rozwojem biologicznym. W
wieku 15 - 16 lat aktywnie kształtuje się wytrzymałość siłowa. Arsenał
ćwiczeń w tym okresie jest bardzo bogaty.
Można wykonywać dynamiczne ćwiczenia siłowo-szybkościowe, bez obciążenia,
bądź z niewielkim obciążeniem (różne formy skoków, rzutów),
wspinania po linie, przenoszenie ciężarów, ćwiczenia z piłkami
lekarskimi (do3 kg), wreszcie cały arsenał ćwiczeń ze sztangami, gryfami
oraz hantlami i sztangielkami.
Po każdym ćwiczeniu należy stosować odpoczynek adekwatny do aktualnych
możliwości ćwiczącego.
Podstawową metodą kształtowania siły jest
metoda powtórzeniowa, często przybierająca formy zajęć obwodowych ze
zdecydowaną przewagą ćwiczeń o dynamicznym charakterze wysiłku.
Po każdej serii ćwiczeń poleca się stosować ćwiczenia gibkościowe, bądź
rozluźniające.
W kształtowaniu siły możemy wyróżnić następujące etapy:
etap 1 - ćwiczenia wszechstronne: wiek
rozpoczęcia 12 - 13 rok życia,
etap 2 - ćwiczenia ukierunkowane: wiek rozpoczęcia 14 - 16/17 rok
życia,
etap 3 - ćwiczenia specjalistyczne: wiek rozpoczęcia 17 - 18/19 rok
życia,
etap 4 - ćwiczenia dla zaawansowanych: wiek rozpoczęcia 19 - 20 rok
życia.
Obciążenia organizmu dzieci i młodzieży ćwiczeniami
siłowymi powinno odbywać się stopniowo, poprzez zwiększenie zarówno objętości,
jak i intensywności pracy.
W ustaleniu obciążeń należy w pierwszym rzędzie wykorzystać możliwość
operowania objętością, a dopiero w miarę narastania odporności
organizmu na zmęczenie, stopniowo zwiększać intensywność.
W kolejnych latach i etapach ćwiczeń wzrastać
powinna liczba dni zajęć na siłowni, czas trwania zajęć i w końcu ogólna
objętość środków oddziaływania.
W miarę podnoszenia się stanu adaptacyjnego organizmu należy zwiększać
udział intensywniejszych środków oddziaływania.
|
|