Podstawy Treningu
Metodyka Treningu
 

                 Szkielet, na który składają się wszystkie kości człowieka, stanowi konstrukcję nośną narządów ruchu i jest miejscem przyczepów ścięgien (połączeń mięśniowo-kostnych zbudowanych z tkanki łącznej) i więzadeł (połączeń kostno-kostnych zbudowanych z tkanki łącznej). Szkielet pod względem czynnościowym tworzy kościec osiowy i kościec obwodowy. Na kościec osiowy składają się kości czaszki, kręgosłup z kością krzyżową i części kostne klatki piersiowej, natomiast na obwodowy - kości kończyn górnych wraz z kośćmi obręczy barkowej oraz kości kończyn dolnych wraz z kośćmi obręczy biodrowej. Każda dojrzała kość ma strukturę blaszkową o warstwowym ułożeniu. Ta struktura blaszkowa kości jest odmienna w tzw. warstwie korowej (zbitej) i warstwie gąbczastej (beleczkowej). Warstwa korowa utworzona jest z cylindrycznie ułożonych blaszek, które pod mikroskopem przypominają system przylegających do siebie rurek. Warstwa gąbczasta zbudowana jest z blaszek, które układają się w trójwymiarową, nieregularną sieć beleczek. Przestrzenne ułożenie elementów kostnych jest gęstsze w warstwie zbitej aniżeli w warstwie gąbczastej. Rozmieszczenie i ilość każdej z wymienionych struktur w kości zależne są od jej kształtu, a ten warunkowany jest z kolei funkcją jaką spełnia poszczególna kość w szkielecie. Cała zewnętrzna powierzchnia kości, z wyjątkiem tej, która tworzy stawy (na powierzchniach stawowych kość pokryta jest chrząstką stawową) otoczona jest ścisle przylegającą do kości błoną włóknistą - okostną. Okostna jest bogato unaczyniona i unerwiona. Dzięki okostnej, w której znajdują się komórki podobne do osteoblastów (patrz dalej), następuje zgrubienie kości poprzez odkładanie się nowych warstw kości na jej powierzchni. 

Ze względu na kształt kości szkieletu można je podzielić na:
- Kości długie - (np. kość ramienna, udowa, kości przedramienia, podudzia, śródręcza, śródstopia i palców) zbudowane są prawie wyłącznie z istoty korowej. Na obu końcach trzonów kości długich znajdują się naturalne maczugowate zgrubienia - nasady, wypełnione przez warstwę gąbczastą. Między nasadami i trzonem kości wyróżnia się dodatkowo tzw. przynasady. Jest to miejsce, gdzie odbywa się wzrost kości na długość. W okresie wzrostu, nasada oddzielona jest od przynasady chrząstką, noszącą nazwę chrząstki wzrostu lub nasadowej. Jama szpikowa w trzonie kości długich i przestrzenie międzybeleczkowe nasad wypełnione są szpikiem. 
- Kości płaskie - (np. kości czaszki, mostek, żebra, kości miednicy) utworzone są przez blaszki zewnętrzne i wewnętrzne mające strukturę warstwy korowej, które przedzielone są cienką warstwą kości gąbczastej. 
- Kości różnokształtne - (np. kości nadgarstka, stępu, kręgi) otoczone są warstwą istoty korowej podobnie jak kości długie, z reguły jest ona jednak cieńsza. Wypełnione są prawie wyłącznie warstwą gąbczastą. 
Składnikami tkanki kostnej w 70% są elementy nieorganiczne (głównie hydroksyapatyt) i w 30% organiczne. Część organiczna składa się z komórek i macierzy kostnej utworzonej z włókien kolagenu oraz innych białek niekolagenowych. Podstawowymi typami komórek kostnych są:
- Osteocyty - są ostateczną formą komórek dojrzałej kości, powstają z przemiany osteoblastów w trakcie mineralizacji macierzy kostnej. 
- Osteoblasty - są komórkami tworzącymi kość (kościotwórcze), występującymi w miejscach, gdzie odbywa się wzrost lub przebudowa tkanki kostnej. Osteoblasty wytwarzają część organiczną macierzy kostnej, w której następnie odkładają się kryształy fosforanów wapnia (hydroksyapatyt). 
- Osteoklasty - są komórkami resorbującymi kość (kościogubnymi), uczestniczącymi w prawidłowym procesie przebudowy tkanki kostnej. Przy nadmiernej przewadze aktywności osteoklastów względem osteoblastów dochodzi do patologicznego procesu utraty masy kostnej. 


Zdjęcie szkieletu 

1-rękojeść mostka, 2-chrząstki żebrowe, 3-klatka piersiowa, 4-łuk żebrowy, 5-kręgosłup, 6-kość miedniczna, 7-miednica większa, 8-miednica mniejsza, 9-spojenie łonowe, 10-rzepka, 11-staw skokowo-gołeniowy, 12-staw kolanowy, 13-staw biodrowy, 14-staw promieniowo-nadgarstkowy, 15-kość łokciowa, 16-kość promieniowa, 17-kość krzyżowa, 18-staw krzyżowo-biodrowy, 19-krążek międzykręgowy. 20-otwór dolny klatki piersiowej, 21-staw łokciowy, 22-kość ramienną, 23-wyrostek mieczykowaty, 24-trzon mostka, 25-staw ramienny, 26-łopatka, 27-obojczyk, 28-otwór górny klatki pier­siowej. 

Kości tworzą układ dźwigni poruszających się w następstwie skurczów mięśni szkieletowych. Połączone ze sobą kości stanowią szkielet albo kościec, sceletum. Niektóre części kośćca nie spełniają roli dźwigni, lecz stanowią ochronę wrażliwych narządów. Na przykład płaskie kości czaszki tworzą puszkę kostną, ochraniającą mózg. Kości organizmu ludzkiego dzielimy na: 

A-kości tułowia, 
B-kości głowy, 
C-kości kończyny górnej i 
D-kości kończyny dolnej.

A. Osią całego ciała jest kręgosłup, columna vertebra!is (5), zbudowany z 33-34 kręgów, yertebrae. Zależnie od położenia rozróżniamy 7 kręgów szyjnych , 12 piersiowych , 5 lędźwiowych, 5 krzyżowych i 4-5 guzicznych . Kręgi szyjne, piersiowe i lędźwiowe są połączone ze sobą stawami oraz krążkami międzykręgowymi, (liści mtervertebrales (19), pozwalającymi na dość znaczny zakres ruchów kręgosłupa. Kręgi krzyżowe zrastają się i tworzą kość krzyżową, os sacrum (17), zaś guziczne -kość guziczną, os coccygis . Oglądając kręgosłup z boku widzimy, że nie stanowi on linii prostej. U płodu i noworodka kręgosłup jest pałąkowato wygięty ku tyłowi. natomiast u człowieka dorosłego ma wygięcia, skierowane naprzemiennie wypukłością ku przodowi i ku tyłowi. W obrębie kręgosłupa szyjnego twórzy się wypukła ku przodowi krzywizna szyjna, lordosis cervicalis , która wykształca się w pierwszym roku życia, kiedy osesek zaczyna podnosić główkę. Krzywizna piersiowa, kyphosis twradca , jest pozostałością wspomnianej krzywizny płodowej kręgosłupa. Skierowana ku przodowi krzywizna lędźwiowa, lordosis lumbulis , związana jest z pionową pozycją ciała, wykształca się w drugim roku życia, kiedy dziecko zaczyna chodzić. Wreszcie krzywizna krzyżowo-guziczna, kyphosis sacrococ-cygea , wypukła ku tyłowi, istnieje już w życiu płodowym. Pierwszy krąg szyjny jest połączony z czaszką. Kręgi piersiowe tworzą stawy z 12 parami żeber, costae. Siedem par żeber górnych łączy się z mostkiem, sternum, za pomocą chrząstek żebrowych, cartiiagines costales(2). Pary żeber od 8 do 10 łączą się chrząstkami ze sobą i z żebrami siódmymi, tworząc łuki żebrowe. arcus costarum (4). Dwie ostatnie pary żeber nie dochodzą do łuku żebrowego i kończą się wolno w ścianie jamy brzusznej. Mostek, sternum, składa się z rękojeści, maaubrium sterni (l), trzonu mostka, corpus sterni (24) i wyrostka mieczykowatego, processus xiphoideus (23). Odcinek piersiowy kręgosłupa, żebra i mostek tworzą klatkę piersiową, thorax (3). Poprzez węższy, górny otwór klatki piersiowej, apertura thoracis superior(25), wchodzą do jej wnętrza: tchawica, przełyk, niektóre żyły i nerwy, wychodzą zaś tętnice, biegnące do głowy i kończyn górnych. Otwór dolny klatki piersiowej. apertura thoracis interior (20), jest zamknięty przeponą, diaphragma 

B. Kości głowy, ossa capitis, dzielą się na kości czaszki, ossa erami i kości twarzy, ossa faciei. 

C. Kończyna górna, membrum superius, dzieli się na obręcz kończyny górnej, cingulum membri superioris i na część wolną, pars libera. Ta ostatnia dzieli się na ramię, brachium, przedramię antebrachium i rękę, manus. Kości obręczy, do których należy łopatka, scapula (26), i obojczyk, clavicula (27), łączą kończynę górną z tułowiem. Obojczyk swym końcem mostkowym tworzy staw z mostkiem, zaś końcem barkowym łączy się z łopatką. W obrębie kąta bocznego łopatki jest panewka stawowa, która z kością ramienną tworzy staw ramienny, articulatio humeri (25). Szkielet ramienia składa się z jednej kości ramiennej, os humeri (22), która swym końcem dolnym łączy się z dwiema kośćmi przedramienia; kością promieniową, os radii (16), i kością łokciową, os uinae (15), tworząc staw łokciowy, articulatio cubiti (21). Kości te są połączone ze sobą błoną międzykostną przedramienia, membrana interossea antebrachii. Dalsze końce kości przedramienia łączą się z kośćmi ręki stawem promieniowo-nadgarstkowym, articulatio radiocarpea (14), 

Stawy
Poszczególne kości szkieletu połączone są kilkoma typami stawów: nieruchomymi (włóknistymi; nie zezwalają na wykonywanie ruchów - tak połączone są kości czaszki), częściowo ruchomymi (chrzęstnymi, np. stawy kręgosłupa), w pełni ruchomymi (maziowymi), zapewniającymi elastyczność w kilku płaszczyznach ruchu (jak np. w stawie barkowym). 

Staw kulistopanewkowy --> Foto
Połączenie takie znajduje się w biodrze oraz barku i pozwala na maksymalny zakres ruchów. W biodrze kuliste niemal zakończenie kości udowej zagłębione jest w półkulistej "kieszeni" czyli panewce kości miednicy. Połączenie typu "kula w kulistym gnieździe" zezwala na ruchy we wszystkich kierunkach. 

Staw siodełkowaty --> Foto
Staw tego rodzaju umożliwia ruchy na boki i w przód oraz w tył. Staw siodełkowaty znajduje się w obrębie kciuka. Bez niego byłoby niezmiernie trudno chwytać przedmioty rozmaitych rozmiarów, ręka byłaby atrapą chwytaka. 

Staw zawiasowy --> Foto
Umożliwia ruchy tylko w jednej płaszczyźnie. Takie połączenia znajdują się w palcach rąk i nóg, łokciach i kolanach. Kości łączone stawem zawiasowym utrzymywane są dodatkowo mocnymi, elastycznymi więzadłami, a powierzchnie stawowe smarowane są mazią. 

Staw płaski (poślizgowy) --> Foto
Stawy tego rodzaju łączą kości nadgarstka i umożliwiają ruchy w podobnych płaszczyznach jak stawy siodełkowate, jednak w dużo bardziej ograniczonym zakresie. W miarę procesu starzenia ruchy w stawie tego typu stają się mniej precyzyjne i trudniejsze.

Strona
Antropokinetyka
Odżywianie
Doping
Czytelnia
Goście

                                                               Copyright by kulturystyka-zdrowie.pl since 2000