| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Częścią dynamiczną narządów ruchu są mięśnie szkieletowe , czyli
te, które są zależne od naszej woli. Pod względem budowy histologicznej
(tkankowej) nazywane są mięśniami poprzecznie prążkowanymi. Przedłużeniem
mięśni (brzuśców mięśniowych) są ścięgna zbudowane z tkanki łącznej,
za pomocą których mięśnie łączą się z kośćmi. Specjalna budowa
tkankowa mięśni powoduje, że mają one zdolność kurczenia się. Na staw
działają grupy mięśni o przeciwnych kierunkach działania (grupy
antagonistyczne). Dzięki różnicy napięcia między zginaczami i
prostownikami lub przywodzicielami i odwodzicielami możliwy jest ruch w
stawach, czasami bardzo złożony. Mięśnie
całego ustroju dzielą się na mięśnie głowy i szyi, mięśnie tułowia
i kończyn. Od przodu widzimy na głowie mięśnie mimiczne i mięśnie
poruszające żuchwę. Do mięśni mimicznych należą mięśnie twarzy.
Brzusiec czołowy mięśnia czołowo-potylicznego, muswius occipitofrontalis
(4), układa skórę czoła w fałdy poprzeczne. Mięsień okrężny oka,
musculus orhicularis oculi (3), zaciska wejście do oczodołu. Mięsień okrężny
ust, musculus orbicularis oris (2), układa wargi jak do gwizdania. Inne mięśnie
przyczepiają się do warg i kątów ust, unosząc je ku górze jak przy śmiechu,
czy obniżając jak przy płaczu lub cierpieniu. Mięsień skroniowy, muscu/us
temporalis (5), i mięsień żwacz, musculus masseter(6), podnoszą żuchwę
ku górze i przyciskają do szczęki. Na szyi powierzchownie leży mięsień
szeroki szyi, musculus platysma (8), zaś głębiej mięsień
mostkowo-obojczykowo-sutkowy, musculus sternocleidomastoideus (7), obracający
głowę w stronę przeciwną i unoszący ją ku górze. Głębiej leżą mięśnie
związane z kością gnykową, os hyoideum. Mięśnie podgnykowe, musculi
infrahyoidei (l), pociągają ją ku dołowi, a za pośrednictwem mięśni
nadgnykowych, musculi suprahyoidei, obniżają żuchwę, np. przy otwieraniu
ust. Po bokach kręgosłupa w odcinku szyjnym leżą mięśnie pochyłe,
musculi scaleni, zginające kręgosłup szyjny w swoją stronę i unoszące
I i II żebro ku górze przy akcie wdechu. Na klatce piersiowej leży mięsień
piersiowy większy, muscu/us pectoralis major (10), który przywodzi kończynę
górną i unosi ją ku przodowi. Pod nim leży mięsień piersiowy mniejszy,
musculus pcctomHs minor (40), dźwigający żebra ku górze wspólnie z
piersiowym większym. Głębszą warstwę stanowią mięśnie międzyżebrowe,
musculi intercostales, zewnętrzne, ex(erni (41), wdechowe, i wewnętrzne,
interni, wydechowe. Ścianę jamy brzusznej tworzą mięśnie skośne
brzucha, musculi obliąui abdominis, zewnętrzny, externus (13), i wewnętrzny,
internus (30). Pod nimi układa się mięsień poprzeczny brzucha, musculus
transversus abdominis. Mięśnie te swymi rozcięgnami obejmują leżący między
nimi mięsień prosty brzucha, muscu/us recfus abdominis (37), tworząc dla
niego pochewkę, vagina musculi recti abdominis (36). Mięśnie płaskie
brzucha powodują obroty tułowia, zaś prosty zbliża klatkę piersiową do
miednicy (siadanie z pozycji leżącej). Poza tym wszystkie mięśnie
brzucha tworzą tłocznię brzuszną, prelum abdominale; kurcząc się
uciskają one na trzewa, które podnosząc przeponę powodują wydech. Tłocznia
brzuszna odgrywa również rolę przy akcie defekacji, oddawania moczu,
porodzie. Mięśnie obręczy kończyny górnej poruszają ją w stawie
ramiennym. Największy z nich mięsień naramienny, musculus deltoideus (9),
odwodzi ramię, pociągając je również do przodu lub do tyłu. Na
ramieniu, grupę przednią mięśni tworzą zginacze stawu ramiennego i łokciowego.
Należą do nich mięsień dwugłowy, musculus biceps (38), kruczo-ramienny,
coracobrachialis (39) i ramienny, brachialis (11). Mięśnie przedramienia
zginają głównie rękę w stawie nadgarstkowym i palce. Należą do nich
mięsień dłoniowy długi, musculus palmaris longus (29), mięsień zginacz
nadgarstka, flexor carpi - łokciowy, uinaris (31) i promieniowy, radialis
(35). Mięsień ramienno-promieniowy, musculus brachioradialis (12,34),
zgina kończynę w stawie łokciowym oraz nawraca (dłonią do tyłu), względnie
odwraca rękę (dłonią do przodu). Mięśnie kłębu kciuka (33) i palca
małego (32) kierują ruchami tych palców. Na udzie z przodu leży silny mięsień
czworogłowy uda, quadriceps femoris (24), na który składają się mięsień
prosty uda, rectus femoris (24), leżący pod nim mięsień obszerny pośredni,
yastus intermedius (15), oraz po bokach jego położone: obszerny boczny,
vastus lateralis (14) i przyśrodkowy, vastus medialis (17). Silne wspólne
ścięgno tego mięśnia zrasta się z przednią powierzchnią rzepki,
patella (16), a następnie schodzi z niej jako więzadło rzepki, ligamentum
patellae, kończące się na guzowatości piszczeli. Mięsień ten w catości
prostuje staw kolanowy, a mięsień prosty zgina ponadto staw biodrowy. Przyśrodkową
grupę mięśni uda tworzą przywodzi-ciele, adductores (27), do których
zaliczamy również mięsień smukły, gracilis (26), Do mięśni odwodzących
kończynę w stawie biodrowym należy mięsień napręźacz powięzi
szerokiej, tensor fasciae latae (28). Przechodzi on w pasmo
biodrowo-piszczelowe, tractus iliotibialis (23). Mięsień krawiecki,
sartorius, jest słabym zginaczem stawu biodrowego i kolanowego (25). Na
goleni grupę przednią tworzą mięsień piszczelowy przedni, musculus
tibialis anterior (21) prostownik palców i palucha długi, extensor
digitorum et halucis longus (20). Grupa boczna to mięśnie strzałkowe,
musculiperonei(22), które zginają i nawracają stopę. Ścięgna mięśni
goleni są objęte zgrubieniami powięzi goleni, fascia cruns, tworzącymi
troczki prostowników, retinacula musculorum entensorum - górny, superius
(19) i dolny, inferius (18) |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Copyright by kulturystyka-zdrowie.pl since 2000 |