kulturystyka-zdrowie.pl - Trening siłowy jako forma rekreacji ruchowej

Ze względu na przeważający charakter włókien mięśniowych w danym mięśniu poprzecznie prążkowanym (szkieletowym), wyróżniamy mięśnie:
białe,
czerwone
i mieszane.
- Mięśnie białe, zwane szybkimi, posiadają większą ilość włókienek kurczliwych (aktyna, miozyna) oraz większą ilość zgromadzonego glikogenu i enzymów niezbędnych do uwalniania energii w warunkach beztlenowych (glikogenoliza), przy niskiej zawartości mioglobiny (różowego barwnika oddechowego, stąd też ich jaśniejszy kolor). Ten typ mięśni kurczy się szybciej i silniej, lecz szybko traci rezerwy energetyczne i ulega zmęczeniu. Przy krótkotrwałych wysiłkach o dużym nasileniu organizm "używa" tych właśnie mięśni.

- Mięśnie czerwone, zwane są mięśniami wolnymi, sąone przystosowanew do wysiłków wytrzymałościowych, sarkoplazmawłókien czerwonych jest zaopatrzona w większą liczbę mioglobiny w związku z tym włókna czerwone pracują wolniej, ale też wolniej się męczą.

Aktyna,
białko kurczliwe mięśni, stanowiące 15% białek biorących udział w skurczu mięśni. Występuje w formie globularnej jako aktyna G i w formie fibrylarnej (włókienkowej) jako aktyna F. Aktyna G jest ATPazą i składa się z dwóch części, między którymi znajduje się szczelina wiążąca ATP (lub ADP); stanowi 25% masy białek mięśnia. Aktyna F tworzy nici o średnicy 6-7 nm i jest gł. składnikiem filamentów cienkich. Cząsteczki aktyny i miozyny budują struktury włókniste (aktomiozynę), mało uporządkowane w mięśniach gładkich, natomiast w mięśniach szkieletowych i mięśniu sercowym rozmieszczone regularnie.

Miozyna,
jedno z dwóch głównych białek występujących w mięśniu i biorących udział w jego skurczu, jej grube pasemka tworzą pasek ciemny, anizotropowy - w mięśniu poprzecznie prążkowanym. Cząsteczka miozyny ma kształt pałeczki i zbudowana jest z meromiozyny lekkiej i ciężkiej, która powoduje wsuwanie się cząsteczek aktyny pomiędzy cząsteczki miozyny i w efekcie skurcz włókna mięśniowego.

Mioglobina,
barwnik oddechowy występujący w mięśniach, zbliżony w budowie chemicznej do hemoglobiny, różniący się jednak od niej masą cząsteczkową. Tworzy ona swoisty magazyn tlenu, wykorzystywany przy skurczu mięśnia, szczególnie w warunkach istnienia tzw. długu tlenowego. Zwierzęta nurkujące, pozostające przez dłuższy czas pod wodą (np. delfiny) posiadają większe ilości mioglobiny, przez co ich komórki lepiej zaopatrywane są w tlen.

Glikogen ((C6H10O5)n, skrobia zwierzęca),
polisacharyd (węglowodany) zbudowany z reszt glukozy połączonych wiązaniem ?-glikozydowym. W stanie czystym glikogen ma postać bezbarwnego proszku. Cząsteczki glikogenu posiadają silnie rozgałęzioną strukturę, składającą się z krótkich łańcuchów, liczących 12-18 reszt glukozowych. Glikogen jest magazynowany w wątrobie i mięśniach szkieletowych na drodze procesu glukogenezy lub glikoneogenezy. Pod wpływem adrenaliny glikogen oddziela pojedyncze cząsteczki glukozy (gliokogenoliza), które przedostają się z wątroby do krwi i następnie do tkanek, gdzie stanowią źródło energii.

Glikogenoliza,
rozkład glikogenu do glukozy - zachodzący w wątrobie, lub do glukozo-6-fosforanu wykorzystywanego bezpośrednio w procesie glikolizy - zachodzący w mięśniach. Regulowany hormonalnie przez adrenalinę i glukagon. Główną rolą tego procesu jest dostarczanie glukozy w stanach zapotrzebowania energetycznego - np. przy intensywnej pracy mięśni.

RODZAJE SKURCZÓW MIĘŚNI
Podczas wykonywania swojej pracy mięśnie wykonują różne rodzaje skurczów.
Wyróżnić można następujące skurcze mięśni:

- skurcz pojedynczy,występuje wtedy kiedy drażnimy mięsień bodźcami rzadszymi niż cały czas skurczu mięśnia (kiedy pozwolimy na cały rozkurcz tego mięśnia)

- skurcz tężcowy niezupełny, występuje ono wtedy, kiedy następne pobudzenie następuje w momencie, gdy mięsień zaczął się już rozkurczać.

- skurcz tężcowy zupełny, występuje wtedy kiedy przerwa między bodźcami jest krótsza niż okres kurczenia się mięśnia, a dłuższa niż okres jego refrakcji, czyli jednym słowem mówiąc następne pobudzenie wypada na ramieniu wstępującym skurczu.

- skurcz izometryczny, charakteryzuje się zmianą napięcia mięśnia bez zmiany jego długości,

- skurcz izotoniczny, charakteryzuje się zmianą długości bez zmiany napięcia mięśnia,

- skurcz auksotoniczny, cechujący się występowaniem równocześnie zmiany napięcia i długości mięśnia, w praktyce najczęściej występuje właśnie ten rodxzaj skurczów.

Mięśnie mogą wykonywać pracę:

- koncentryczną, skurczową - praca ta wykonywana jest wtedy gdy mięsień sie kurczy (występuje ruch w stawie)

- ekscentryczną, rozkurczową - praca ta występuje wtedy gdy mięsień sie rozkurcza (występuje ruch w stawie)

- statyczną lub izometryczna - długość mięśnia pozostaje bez zmian (kąt w stawie nie ulega zmianie).

Ze względu na funkcje mięśnia rozróżniamy mięśnie:

>> mięśnie agonistyczne (protagonistyczne) - jest to grupa mięśni, których skurcz powoduje określony ruch, np. zginanie (pierwszorzędowy, główny wykonawca danego ruchu).

>> mięśnie antagonistyczne - przeciwstawiają się mięśniom pierwszorzędowym wykonawcom (agonistom), wywierając na dźwignie kostne siły przeciwnie skierowane.

>> mięśnie synergistyczne - asystyją mięśniom agonistycznym, współdziałając w łańcuchu kinematycznym, wzajemnie zwiększają skuteczność swego działąnia, stabilizują staw.

Strona